Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) aktif-pasif istikrarı Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinin akabinde değişti. Emekli, dul ve yetim aylığı alanların emekçi, memur ve esnaf olarak çalışan faal sigortalı sayısını geçtiği vilayet sayısı 2024 yılında 7’ye çıktı.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine nazaran, Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2024 yılı datalarına nazaran, 2022 yılında 26 milyon 344 bin kişi olan faal sigortalı sayısı 2023’te 25 milyon 358 bin şahsa geriledikten sonra 2024 yılında 25 milyon 626 bin oldu. Birebir yıllarda evrak bazında pasif sigortalı (emekli) sayısı sırasıyla 13 milyon 128 bin, 15 milyon 236 bin, 15 milyon 870 bin kişi oldu.
Dosya bazında emekli sayısı ölen bir şahıstan ötürü dul ve yetim aylığı alanların sayısının 1 kabul ediliyor. Kişi bazında pasif sigortalı sayısı ise 2022 yılında 13 milyon 933 bin kişi iken 2023’te 16 milyon 30 bine, 2024 yılında da 16 milyon 678 bine ulaştı.
2023 yılında yürürlüğe giren emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi hasebiyle emekli olanları gösteren yaşlılık aylığı bağlanan kişi sayısı 2022 yılında 9 milyon 499 bin iken 2023’te 11 milyon 509 bine, 2024 yılında da 12 milyon 28 bin bireye yükseldi.
Dul ve yetim aylığı alanların sayısı 2022’de 4 milyon 108 bin kişi iken 2024 yılında 4 milyon 316 bin oldu. Dul ve yetim aylığı alanlar ile malullük, görev malullüğü aylığı ve daima iş göremezlik geliri alanların sayısında 2022 yılına nazaran kayda bedel bir artış olmadı. Bu devirdeki artış temel olarak yaşlılık aylığı bağlanan şahıslardan kaynaklandı.
EMEKLİ SAYISI 7 VİLAYETTE ÇALIŞANLARI GEÇTİ
SGK vilayetlere nazaran etkin sigortalı çalışan sayısı ile emekli, dul ve yetim aylığı alanların sayısını yayımlıyor. SGK’nın vilayetlere nazaran yayımladığı etkin sigortalıların içinde Türkiye çapında sayıları 2 milyon dolayında olan çırak, stajyer ve kursiyerler de yer alıyor.
2022 yılında yalnızca Zonguldak ve Sinop’taki emekli sayısı çırak, stajyer ve kursiyerler dahil etkin sigortalı sayısını geçiyordu. EYT yasasının yürürlüğe girdiği 2023 yılında bu iki ile Bartın, Giresun, Çorum, Balıkesir vilayetleri eklendi. 2024 yılında Artvin’in dahil olmasıyla emeklilerin faal çalışan sayısını geçtiği vilayetler 7’ye ulaştı.
Artvin’de etkin sigortalı sayısı azalırken, emekli sayısı arttı. Emeklilerin etkin çalışanlara oranı 2023 yılına nazaran 2024’te Balıkesir’de 1,01’den 1,02’ye, Giresun’da 1,07’den 1,09’a, Sinop’ta 1,17’den 1,20’ye, Zonguldak’ta 1,19’dan 1,21’e, Bartın’da 1,08’den 1,10’a çıktı.
Buna nazaran, madencilerin ağır olduğu Zonguldak’ta 100 çalışana karşılık 121 emekli, Bartın’da 100 çalışana karşı 110 emekli düşüyor.
Çorum hariç kelam konusu 7 ilin tamamının kıyı vilayetleri olması dikkat çekti.
YENİ VİLAYETLER GELİYOR
Söz konusu 7 vilayet haricinde Türkiye genelinde 12 vilayetteki emekli sayısı o vilayetteki çalışanların yüzde 90 yahut üzerinde bulunuyor. Bunlardan Edirne (%98), Amasya (%98), Rize (%97), Aydın (%95), Karabük (%95) ve Kırklareli (%95) vilayetlerinde önümüzdeki birkaç yıl içinde emeklilerin sayısının etkin çalışanları aşması bekleniyor.
EMEKLİSİ EN DÜŞÜK İL
Nüfusu genç ve endüstrisi ya da hizmetler dalı gelişmemiş vilayetlerdeki emeklilerin faal çalışanlara oranı ise epeyce düşük düzeyde yer alıyor. Bunlar ortasında birinci sırada 100 çalışana 18 emeklinin düştüğü Şırnak geliyor. Hakkari (%24), Şanlıurfa (%26), Mardin (%29), Van (%33), Batman (%34), Ağrı (%34), Kilis (%35) ve Bitlis %35) Şırnak’ı takip ediyor.
(ALINTI)